Pollens
Speciaal voor de enkeling die het nog niet snapt:
Een stad is een plaats waar mensen wonen.
Traditioneel waren steden plaatsen met stadsrechten, zoals het hebben van een stadsmuur of het houden van een markt.
Tegenwoordig wordt het onderscheid tussen steden en dorpen meestal gemaakt op grond van de grootte (het aantal inwoners) of ook wel het voorzieningennivo.
Waar dorpen zich kenmerken door een landelijk karakter, weinig voorzieningen en een hechte gemeenschap, zijn steden dichter bevolkt, bezitten meer voorzieningen (scholen, ziekenhuizen, een schouwburg, grotere stations, etc.), en kennen geen hechte gemeenschap ("opgaan in de massa").
Inwonersaantallen zijn als maatstaf sterk afhankelijk van de algehele bevolkingsdichtheid van een gebied: zo zal een plaats met zo'n 18000 inwoners in Groningen al een stad zijn, terwijl daar in Gelderland ten minste 136.000 inwoners voor nodig zijn
Dan volgt nu een opsomming van Nederlandse steden met stadrechten, plus het jaartal dat die verkregen zijn:
Aardenburg 1127
Abbekerk 1414
Alkmaar 1254
Almelo 1394
Ameide 14e eeuw
Amersfoort 1259
Ammerstol 1322
Amsterdam 1306
Appingedam 1327
Arnemuiden 1574
Arnhem 1233
Asperen 1313
Assen 1809
Axel 1213
Baarn 1391
Barsingerhorn 1415
Batenburg 1349
Bergen op Zoom
Berlikum 1355
Beverwijk 1298
Biervliet 1183
Blokzijl 1672
Bolsward 1331
Borculo 1375
Breda 1252
Bredevoort 1388
Brielle 1306
Bronkhorst 1482
Brouwershaven 1477
Bunschoten 1383
Buren 1395
Coevorden 1408
Culemborg 1318
Delden 1333
Delft 1246
Delfshaven 1825
Delfzijl 1825
Deventer 956
Doesburg 1237
Doetinchem 1231
Dokkum 1298
Domburg 1223
Dordrecht 1220
Echt 1343
Edam 1357
Eembrugge 1300
Eemnes-Binnen 1439
Eemnes-Buiten 1352
Eindhoven 1232
Elburg 1233
Enkhuizen 1355
Enschede 1325
Franeker 1374
Geertruidenberg 1213
Geervliet 1381
Gein 1294
Gendt 1233
Genemuiden 1275
Gennep voor 1371
Goedereede 1312
Goes 1405
Goor 1263
Gorinchem 1322
Gouda 1272
Grafhorst 1333
Gramsbergen 1442
Grave 1233
's-Gravenhage 1806
's-Gravenzande 1246
Groenlo 1277
Groningen 11e eeuw
Haarlem 1245
Haastrecht 1396
Hagestein 1382
Hardenberg 1362
Harderwijk 1231
Harlingen 1234
Hasselt 1252
Hattem 1299
Heenvliet 1469
's-Heerenberg 1379
's-Hertogenbosch 1195
Helmond 1346
Hem 1414
Heukelum 1391
Heusden 1318
Hindeloopen 1372
Hoogwoud 1414
Hoorn 1357
Huissen 1348
Hulst 1180
IJlst 1268
IJsselstein 1331
IJzendijke 1303
Kampen 1236
Keppel 1404
Klundert 1357
Kortgene 1431
Langedijk 1415
Leerdam 1407
Leeuwarden 1285
Leiden 1266
Lochem 1233
Maasbommel 1328
Maassluis 1811
Maastricht 1204
Medemblik 1289
Megen 1357
Meppel 1809
Middelburg 1217
Monnickendam 1355
Montfoort 1329
Montfort 1294
Muiden 1296
Naarden 1255
Nieuwpoort 1283
Nieuwstadt 1263
Nijkerk 1413
Nijmegen 1230 (en Romeinse tijd)
Oisterwijk 1230
Oldenzaal 1249
Ommen 1248
Opmeer en Spanbroek 1414
Oostburg 1237
Oosterhout 1809
Ootmarsum 1325
Oss 1399
Oudewater 1265
Philippine 1506
Purmerend 1410
Ravenstein 1380
Reimerswaal 1374
Rhenen 1364
Rijssen 1243
Roermond 1231
Roosendaal 1342
Rotterdam 1340
Schagen 1415
Schellinkhout 1402
Schiedam 1275
Schoonhoven 1280
Sint Anna ter Muiden 1242
Sint Maartensdijk 1491
Sint-Oedenrode 1232
Sittard 1243
Sloten 1426
Sluis 1290
Sneek 1456
Staverden 1298
Stavoren 1118
Stede Broek 1364
Stede Niedorp 1415
Steenbergen 1272
Steenwijk 1327
Susteren 1276
Terborg 1584
Terneuzen 1584
Texel 1415
Tholen 1366
Tiel 13e eeuw
Tilburg 1809
Utrecht 1122
Valkenburg 1452
Veere 1355
Venlo 1343
Vianen 1336
Vlaardingen 1273
Vlissingen 1315
Vollenhove 1354
Vreeland 1260
Waalwijk 1303
Wageningen 1263
Weert 1414
Weesp 1355
Wessem 1329
Westkapelle 1223
Westwoud 1414
Wieringen 1432
Wijk bij Duurstede 1300
Willemstad 1585
Wilsum 1331
Winkel 1248
Winschoten 1825
Woerden 1372
Wognum 1392 tot 1426 (Daarna geen stadsrechten meer verkregen)
Workum 1374
Woudrichem 1284
Zaandam 1811
Zaltbommel 1315
Zevenaar 1487
Zevenbergen 1427
Zierikzee 1248
Zutphen 1190
Zwolle 1230
U ziet, Winschoten staat er tussen, en Apeldoorn niet, om maar eens wat te noemen.
In de Franse tijd kreeg Winschoten een rechtbank en daarbij stadsrechten.
Ondanks veranderende tijden en veranderende wetgevingen zijn de stadrechten nimmer ontnomen!
Dus we mogen Winschoten een stad noemen, sterker nog, wie dat ontkent is een leugenaar!
(En leugenaars lees ik niet)
51 reacties
Bedankt voor je lijstje, René! Nu kan ik daarmee de mensen die Diemen een stad durven te noemen die bovendien ouder zou zijn dan Amsterdam, om den ooren slaan…
PS: Volgens mij zit Rene in een winterdip. Tijd voor een actie: Haal Rene uit een winterdip. Draag hem eens een leuk onderwerp aan !!!
Ik heb altijd geleerd dat Den haag geen stadsrechten had. Pas geleden heb ik ergens gelezen dat het rond 1600 toch degelijk zo was.
Het is zoals het is en mensen die anders beweren weten niet beter. Niet te druk om maken zou ik zeggen.
Maar al is Winschoten een stad
het blijft een gat?!
Beste René: hoe zit het nu verder met Apeldoorn en met bijvoorbeeld Zaanstad. Zaanstad bestaat dus uit de stad Zaandam en uit de dorpjes Koog aan de zaan, Zaandijk, Westzaan, Wormerveer, Krommenie. Is zaandijk nu ook een stad of nog steeds een dorp?
En hoe zit het met Almere, dat Almere pas 30 jaar bestaat mag geen reden zijn om geen stad te zijn of stadsrechten te kunnen krijgen (discriminatie op leeftijd is verboden)?
Of LelySTAD?
Het is hachelijk!
Hem heeft ook stadsrechten, maar daarvoor is het woord dorp is daarvoor al te veel. Het is een gehucht. In de oudheid maakte men wel eens een vergissing… Hem zijn ook nooit de stadsrechten ontnomen. Naar mijn mening kan er beter naar inwonersaantallen worden gekeken dan naar stadsrechten. Stadsrechten zijn naar mijn mening een recht om tot stad uit te groeien en te zijn, sommige dorpen hebben van dat recht nooit gebruik gemaakt.
Dat is bijvoorbeeld het geval met Zoetermeer. Zoetermeer is een vrij grote ´stad´ maar heeft geen stadsrechten. Dus eigenlijk is het gewoon een uit de kluiten gewassen dorp.
ohh jeetje dalijk krijgen we nog een oorlog tussen die twee dorpen plaatsen steden, ik noem al die dingen maar op want dalijk zeg ik iets verkeerds maarre sterkte er verder mee..
groetjes Bianca
Ik dacht: even opletten of mijn stadje (eigenlijk een dorpje met ooit verworven stadsrechten) erbij staat en waarrempel!! Good Job Renesmurf!
Is het een beetje gezellig in dat dorp dan? hahahah
Nou ik woon gelukkig in een dorp met meer inwoners dan wognum, hahahah
Een stad kreeg vroeger stadsrechten als het tot het gebied van een graaf behoorde, m.u.v. Den Haag. Dat had een reden die me nu ontschoten is.Ze mochten wel hun stadhuis STADhuis noemen. Een behoorlijk achterhaald criterium dus. Dorpen hadden een dorpsraad en een raadhuis.Het lijkt me nu dat het meer om het aantal inwoners gaat, b.v. meer dan 50.000. Maar dat is natuurlijk arbitrair. En Apeldoorn en Almere zijn voor mij echt wel steden dus.
Wat is er met je reactiegenerator? Dit is al de derde keer dat mijn reactie verdwijnt, wat tijdrovend, zeg. Laatste poging:
Renesmurf, wat mij betreft is je smurfwoonplaats een reuzestad. Sorry hoor, maar je gevoeligheid werkt op mijn lachkieuwen! Ik ken het gehucht alleen van het lofdicht: ‘Winschoten, na zessen gesloten’, maar als je me vertelt dat er zelfs een avondwinkel is, geloof ik je onmiddellijk, in deze stad met 18.500 inwoners en 1 Renesmurf.
wat maak je je toch druk om of het een stad is of een dorp. Het gaat toch om of j er met plezier woont??
Zo leert een mens nog eens wat. Sint Anna ter Muiden ligt vlakbij, is 1 klein straatje (pleintje) groot en heeft stadsrechten! `Nooit geweten en zeker nooit gedacht. Leuk smurf.
En dan is Eindhoven de vijfde stad van Nederland, niet slecht he? Heb je dat trouwens allemaal met de hand op je weblog ingevoerd? Of copy, paste? Lijkt me wel he?
Ik zu het niet eens durven te ontkennen.
Overigens heb ik mensen er ook wel eens van moeten overtuigen dat Assen een stad is. Sommigen geloofden het ook nog niet. Tssss…
als ik wat meer wil weten over stadsrechten zoek ik dat lijstje zelf wel op op internet en daar hoef ik niet uw log voor te lezen, zonder van de logregels die u er nu aan spendeert als u het mij vraagt :(
Ik denk dat Apeldoorn heel wat groter is dan Winschoten maar voor mij maakt het niet uit of iets een dorp is of een stad….ik noem Apeldoorn een stad omdat het zo groot is en mijn vriendin woont in Tholen een mega klien plaatsje…. wat zij een stad noemt (wat het ook is) en ik noem het een dorp…och wat maakt het ook uit
Opvallend dat er na 1750 maar een paar steden zijn bijgekomen. Voortschrijdend inzicht bestond toen nog zeker niet.
Verder maakt het mij niet uit wat een stad wel of geen rechten heeft gekregen. Ik leef nu en bepaal aan de hand van de huidige criteria, die beter zijn, wel of een bepaalde plaats een stad dan wel dorp of iets er tussenin is.
Apeldoorn is mijn geboortedorp en jeugddorp. Vroeger gingen wij op zaterdagmidddag even het dorp in. Tegenwoordig heet het we gaan de stad nog even in en ik ga met mijn tijd mee, want Apeldoorn is uit zijn voegen gegroeid en is nu een stad. Ook al woon ik er al lang niet meer ik blijf van Apeldoorn houden, dorp of stad.
Ook al heeft Apeldoorn 160.000 inwoners. Eens een dorp, altijd een dorp. En zoals je weet tellen dorpen in Nederland niet mee.
Traditioneel telt NU niet meer. Mensen die nog steeds in een veleden leven moeten ze opsluiten. Stadrechten bestaan NIET meer. En het is ze ontnomen door de wet wijziging gemeente indelingen. We leven in het heden. En via de wet is het gewoon zo te stellen dat er maar EEN stad een stad mag heten en dat is Amsterdam.
Echter als ik Apeldoorn een stad noem, dan mag ik dat noemen. En als ik zeg dat Winschoten een dorp is. Dan mag ik dat zeggen. Immers in mijn ogen is Winschoten eigenlijk nog te klein om een dorp genoemd te worden. Het is meer een gehucht, waar nog een aantal freaks wonen die denken dat ze buiten hun schoenen moeten gaan lopen, om het een stad te noemen. Maar dat mogen ze van mij gerustig doen. Met dit weer is het toch al koud genoeg, om blauwe tenen op te lopen.
Winschoten is een dorp. Punt uit.